جدول استاندارد پیچ و مهره ها از اجزای اساسی و حیاتی در صنایع مختلف است. این استانداردها و مشخصات ضروری اند که در انتخاب، استفاده، و نگهداری این اجزا باید مد نظر قرار گیرند. استفاده از پیچ و مهره های استاندارد، از جمله اصول اساسی در ساخت و ساز، صنایع خودروسازی و صنایع دیگر است.
اینها عناصری حیاتی برای اتصال قطعات و تأمین ایمنی و استحکام سازه ها هستند. در این مقاله به بررسی جامع این استانداردها و اهمیت آنها در صنایع مختلف خواهیم پرداخت.
ASTM
استاندارد ASTM (American Society for Testing and Materials) توسط مهندسان سال 1898 به عنوان انجمن آمریکایی تست و مواد ایجاد شد و امروزه این سازمان با نام ASTM بین المللی با بیش از 30000 عضو در بیش از 120 کشور جهان شناخته می شود.
دفتر مرکزی ASTM در پنسیلوانیا، ایالات متحده آمریکا است، اما دفاتر بسیاری در سراسر جهان، از جمله کانادا، چین، بلژیک، مکزیک و غیره دارد. استانداردهای این سازمان توسط اعضای کمیته فنی ASTM که شامل کاربران، تولیدکنندگان، مصرف کنندگان، دانشمندان و … است، به صورت داوطلبانه تدوین و منتشر می شود.
سالنامه استانداردهای ASTM طیف گسترده ای از خدمات، محصولات و صنایع را پوشش می دهد و شامل موارد زیر است:
- روش های تجزیه و تحلیل معماری
- روش های آزمایش برای فلزات، لاستیک، پلاستیک، آهن، فولاد، فلزات غیر آهنی، چسب ها،
- مواد عایق برای قطعات الکترونیکی
- منسوجات
- انرژی هسته ای
- تجهیزات مهندسی عمران
- انرژی خورشیدی
- تجهیزات پزشکی
Iso
Iso سازمان بین المللی است که مانند سایر سازمان های بین المللی مسئولیت فعالیت هایی را بر عهده دارد که در سطح بین المللی و در همه کشورها قابل اجرا و حمایت است. مسئولیت سازمان ایزو تدوین استانداردهای بین المللی بر اساس الزامات و مقررات قانونی کلیه کشورها و یکپارچه سازی کلیه فرآیندها و رویه ها با هدف تسهیل در تولید و توسعه محصولات و خدمات تحت حمایت تولید است.
ایزو از کلمه یونانی isos به معنای برابری و یکسانی می آید و در واقع هدف اصلی استاندارد را بیان می کند، اما سازمان بین المللی استاندارد سازی در لاتین علامت اختصاری ISO را نخواهد داشت، در واقع عبارت International Organization for Standardization به Dios کوتاه شده است، بنابراین ISO مشتق شده از این اصطلاح نیست. سازمان بین المللی ISO گروهی از توسعه دهندگان ISO را گرد هم آورده است که برخی از آنها به عنوان اعضای اصلی، برخی به عنوان اعضای فرعی و برخی به عنوان اعضای جانبی در این سازمان شرکت می کنند.
در حال حاضر این سازمان دارای 147 عضو است که در این میان ایران و سازمان ملی استاندارد ایران یکی از این اعضا و یکی از اعضای اصلی است.
ASME
انجمن مهندسان مکانیک آمریکا (ASME) سازمانی است که به تعیین استانداردها، ارائه راهکارهای فنی و توسعه فناوری های مرتبط با حوزه مهندسی مکانیک می پردازد. این سازمان در زمینه های گوناگونی از جمله تولید، نگهداری و ایمنی تجهیزات، سیستم ها و مواد مصرفی در صنایع مختلف فعالیت دارد.
ASME با تولید استانداردها و دستورالعمل‌های مرتبط، به بهبود عملکرد، کارایی و ایمنی محصولات و فرایندهای مختلف کمک می‌کند. این استانداردها در حوزه‌هایی از جمله طراحی و ساخت ماشین‌آلات، دستگاه‌های حرارتی، تجهیزات فشاری و موارد مشابه به کار می‌روند تا بهبود کیفیت و عملکرد صنایع مختلف را تضمین کنند.
همچنین در مورد جداول استاندارد ورق های فلزی بیشتر بخوانید.
SAE
استاندارد SAE مخفف “Society of Automotive Engineers” یا انجمن مهندسان خودرو است. این سازمان به تدوین استانداردها، راهنماها و مقررات مربوط به صنایع خودروسازی می‌پردازد.
استانداردهای SAE برای انواع مختلفی از تجهیزات، قطعات و فرآیندهای مرتبط با خودروها و صنایع مرتبط تعیین می‌شود، از جمله سیستم‌های انتقال نیرو، تجهیزات الکتریکی، مواد ساختمانی و ایمنی. این استانداردها به کارخانه‌ها و تولیدکنندگان خودرو کمک می‌کنند تا محصولات خود را با کیفیت و مطابق با استانداردهای جهانی تولید کرده و از نظر ایمنی و عملکرد بهینه به بازار عرضه کنند.
ANSI
انجمن ملی استانداردهای آمریکا (ANSI) یک سازمان غیرانتفاعی است که مسئولیت تعیین و توسعه استانداردهای ملی برای محصولات، خدمات، فرایندها و سیستم های مختلف را برعهده دارد. ANSI با همکاری اعضای خود از جمله سازمان های صنعتی، دولتی، علمی و تجاری، استانداردهایی را برای ایجاد یک روشنایی و توافق در زمینه های مختلف تعیین می‌کند.
این استانداردها به تهیه راهنماها، روش‌ها، و دستورالعمل‌هایی برای کاربردهای مختلف می‌پردازند. ANS با توسعه استانداردهای قابل قبول و قابل اجرا در صنایع مختلف، مانند صنایع مهندسی، صنایع الکترونیکی، فناوری اطلاعات، ساخت و ساز، بهینه سازی عملکرد و ایجاد هماهنگی بین محصولات و خدمات مختلف را تضمین می‌کند.
این استانداردها باعث افزایش کیفیت، ایمنی، توافق و توسعه صنایع مختلف می‌شوند و به بازارهای جهانی کمک کرده تا تداوم و رشد خود را تضمین کنند.
DIN
مؤسسه آلمانی استانداردسازی یا DIN (Deutsches Institut für Normung)، سازمانی است که مسئولیت تدوین استانداردهای ملی و صنعتی آلمان را برعهده دارد. این مؤسسه با توسعه استانداردهایی برای مواد، تجهیزات، روش ها و فرایندهای مختلف، به بهبود کیفیت، ایمنی و توافق در صنایع مختلف کمک می‌کند.
استانداردهای DIN در زمینه های مختلفی از جمله صنایع مهندسی، مواد ساختمانی، الکترونیک، فناوری اطلاعات و صنایع خودروسازی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این استانداردها با توجه به دقت، دقت و اصول فنی تعیین شده، به تناسب با نیازهای صنعتی و بازارهای بین‌المللی طراحی می‌شوند تا به توسعه پایدار و رقابت‌پذیری صنایع مختلف کمک کنند.
AISC
انجمن آهن و فولاد آمریکا یا AISC (American Institute of Steel Construction) یک سازمان حرفه ای است که در زمینه طراحی، ساخت و استفاده از سازه‌های فولادی فعالیت می‌کند. این سازمان مسئول تدوین استانداردها، راهنماها و مقررات مربوط به طراحی و ساخت سازه های فولادی است.
استانداردهای AISC شامل مواردی همچون ضوابط طراحی، استفاده از مواد، روش های ساخت و اصول ایمنی در استفاده از سازه های فولادی می‌شود. این استانداردها به مهندسان، معماران و سازمان های ساختمانی کمک می‌کنند تا سازه های فولادی را بر اساس معیارهای قابل قبول و با کیفیت بالا و از نظر ایمنی، پایداری و کارایی طراحی و اجرا کنند.
همچنین در مورد سخت کاری سطحی بیشتر بخوانید.
NACE
NACE به معنای “National Association of Corrosion Engineers” یا انجمن ملی مهندسان خوردگی است. این سازمان به تحقیقات، توسعه فناوری ها و استانداردهای مربوط به کنترل و پیشگیری از خوردگی در صنایع مختلف می‌پردازد.
استانداردهای NACE برای مواد، فرآیندها و تجهیزاتی که در معرض خوردگی قرار دارند، دستورالعمل ها و روش هایی برای پیشگیری، کنترل و مدیریت خوردگی ارائه می‌دهد. این استانداردها به صنایعی از جمله نفت و گاز، صنایع شیمیایی، صنایع دریایی و سایر صنایع کمک می‌کنند تا در برابر خطرات و آسیب های ناشی از خوردگی، محافظت و تدابیر مناسب را اتخاذ کنند.
MIL
استانداردهای نظامی یا MIL مخفف “Military Standards” هستند. این استانداردها توسط وزارت دفاع آمریکا و سایر نهادهای نظامی تعیین می‌شوند. آن ها شامل الزامات فنی، روش های آزمایش و مشخصات مورد نیاز برای مواد، قطعات، تجهیزات و فرایندهای مختلف در حوزه نظامی هستند.
استفاده از استانداردهای MIL به اطمینان از کیفیت، سازگاری، و ایمنی محصولات و فرایندهای نظامی کمک می کند و همچنین در تأمین نیازهای ارتش و سایر نهادهای نظامی مؤثر است.
استانداردهای محلی و خاص صنعت
استانداردهای محلی و خاص صنعت، استانداردهایی هستند که توسط صنایع خاص یا سازمان های محلی تعیین می شوند. این استانداردها معمولاً برای نیازهای خاص یا منطقه ای در صنایع خاص مانند صنایع معدنی، کشاورزی، فناوری، ساخت و ساز و صنایع دیگر تعریف می‌شوند.
این استانداردها می‌توانند مشخصات فنی، روش های آزمون، فرآیندهای تولید یا سایر الزامات خاص را برای صنایع مورد نظر تعریف کنند. به عنوان مثال، استانداردهایی که توسط اتحادیه های صنعتی یا سازمان‌های محلی برای بهبود کیفیت یا ایمنی در یک صنعت خاص ارائه می‌شوند، به عنوان استانداردهای محلی و خاص صنعت از آنها نام می برند.
استانداردهای محلی و خاص صنعت نشان دهنده نیازها و مشخصات منحصر به فردی هستند که برای صنایع مختلف و در شرایط خاص تعیین می‌شوند. این استانداردها معمولاً بر اساس تجربیات محلی، فرهنگ صنعتی و نیازهای ویژه ای که در یک منطقه یا بخش خاص صنعتی وجود دارد، تدوین می‌شوند.
برخی از این استانداردها ممکن است به عنوان راهنماها و الگوهایی برای بهبود کیفیت محصولات، افزایش بهره وری یا کاهش مخاطرات در صنایع خاص مورد استفاده قرار گیرند. از طرفی، استفاده از این استانداردها ممکن است محدود به یک منطقه خاص یا یک صنعت خاص باشد و در سطح بین‌المللی شناخت کمتری داشته باشند.
به همین دلیل، توسعه و تعیین استانداردهای محلی و خاص صنعت برای بهبود و توسعه صنایع محلی و تأمین نیازهای خاص منطقه مهم است.
همچنین درمورد کاربرد روتاری ولو در صنایع و نحوه عملکرد آن بیشتر بخوانید.
جدول ابعاد استاندارد پیچ و مهره ها
این ابعاد عموماً شامل قطر مهره، قطر شفت، و دیگر ابعادی که می‌تواند در استانداردهای مختلف مشخص شود. این اطلاعات ممکن است بر اساس نوع پیچ و مهره، استفاده مورد نظر و استاندارد مربوطه متفاوت باشد. از جداول استاندارد برای انتخاب و استفاده صحیح از پیچ و مهره ها در پروژه های مختلف استفاده می‌شود.
پیچ آلن سر استوانه
پیچ آلن سر استوانه یا Hex Socket Cap Screw، نوعی پیچ است که دارای سری استوانه‌ای با شش ضلع است که معمولاً با یک ابزار یا کلید آلن به آن تعبیه می‌شود. این نوع پیچ برای اتصالاتی که نیاز به استفاده از ابزار کوچک و مناسب برای فضای محدود دارند، استفاده می‌شود. سر پیچ آلن استوانه‌ای باعث می‌شود که اتصالات به شکلی کاملاً محکم و با دقت انجام شود.
پیچ آلن سر استوانه به دلیل شکل سر و امکان استفاده از ابزار آلن، برای مواردی که دسترسی به سطوح دشوار یا فضای محدود دارند، بسیار مناسب است. این پیچ‌ها اغلب در صنایع مختلفی از جمله صنایع مکانیکی، خودروسازی، الکترونیک و ساخت و ساز استفاده می‌شوند.
همچنین، مزیت این نوع پیچ در توانایی تحمل فشار و گشتاور بالا، باعث شده است که در بسیاری از برنامه های مهم و نیازمند استحکام و اتصالات قوی استفاده شود.
پیچ آلن قارچی
پیچ آلن قارچی یا Button Head Socket Cap Screw، یک نوع پیچ است که سر آن به شکل یک دکمه یا یک قارچ با تعداد کمتری ضلع شکل دایره ای متعامد با بدنه پیچ است. این نوع پیچ معمولاً برای زیبایی و نیز در کاربردهایی که نیاز به سر پیچی با استحکام خوب و همچنین ظاهر زیبا دارند، استفاده می‌شود. از جمله کاربردهای معمول این نوع پیچ، در صنایع مختلف مانند صنایع الکترونیکی، مبلمان سازی، و صنایع دکوراسیون و طراحی داخلی است.
پیچ آلن قارچی به دلیل طراحی خاص و سر قارچی که به شکل دایره‌ای و صاف است، برای استفاده در مکان هایی که نیاز به یک سر پیچ با ظاهر زیبا و استحکام مناسب دارند، مناسب است. این پیچ‌ها معمولاً برای اتصالاتی که ارتفاع و ظاهر آنها نیز اهمیت دارد، مورد استفاده قرار می‌گیرند. همچنین، مزیت آنها در توانایی ایجاد اتصالات محکم و همچنین ظاهری زیبا و متفاوت است.
پیچ آلن سر خزینه
پیچ آلن سر خزینه یا Set Screw، نوعی پیچ است که سر آن معمولاً صاف است و بدون سر پیچ معمولی است. این پیچ ها اغلب برای قفل کردن یا ثبت موقعیت قطعات در یک مکان مشخص یا برای فشار بین دو قسمت به کار می روند.
از جمله کاربردهای اصلی پیچ آلن سر خزینه، در انواع ماشین‌آلات، تجهیزات الکترونیکی و صنایع مختلف مکانیکی و ساختمانی است. پیچ آلن سر خزینه، با طراحی خاص سر صاف و بدون سر پیچ معمولی، برای اتصالاتی که نیاز به قفل کردن یا تثبیت قطعات در جای خاص دارند، مناسب است.
این نوع پیچ ها معمولاً در تجهیزات و قطعاتی که نیاز به تثبیت دقیق دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرند. به عنوان مثال، در دستگاه های الکترونیکی، مکانیزم های مختلف و همچنین در ساخت قطعات ماشین‌آلات از پیچ آلن سر خزینه استفاده می شود تا قطعات در موقعیت مورد نظر قرار گیرند و از حرکت غیرمجاز جلوگیری شود.
پیچ چهار سو سر خزینه
پیچ چهار سو سر خزینه یا Square Head Set Screw، یک نوع پیچ است که سر آن چهارضلعی و مربع شکل است. این پیچ ها معمولاً برای اتصال قطعات یا قفل کردن در موقعیت دقیقی استفاده می‌شوند. طراحی چهار سو سر خزینه باعث می‌شود که اتصال بسیار محکمی ایجاد شود و قطعات را در جای خود حفظ کند.
این نوع پیچ‌ها به ویژه در برخی از صنایع مکانیکی و ساختمانی که نیاز به استحکام و پایداری بالا دارند، استفاده می‌شوند. مزیت اصلی پیچ چهار سو سر خزینه در استفاده آسان از آن است؛ زیرا سر مربعی آن می‌تواند با انواع ابزارها و کلیدهای متناسب استفاده شود.
این پیچ ها اغلب در صنایع مختلفی از جمله صنایع مکانیکی، ساختمانی و صنایعی که نیاز به اتصالات قوی و مستحکم دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرند.
پیچ ام دی اف (MDF)
پیچ ام دی اف یا MDF، یک جنس چوبی چند منظوره است که به‌طور گسترده در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ماده از چوبهایی که به‌طور ذرات کوچک خرد شده‌اند و سپس با استفاده از چسب و فشار بالا به شکل یک تخته فشرده شده اند، ساخته می‌شود.
مراحل ساخت پیچ ام دی اف شامل استفاده از مواد اولیه چوبی مختلف و فشردن آنها به شکل تخته های متراکم است. این فرآیند بسیار دقیق و تخصصی است و نیاز به تجهیزات و فرآیندهای خاص دارد. این مواد برای ساخت مبلمان، در صنعت ساختمانی و طراحی داخلی، و همچنین در هنر و صنایع دستی استفاده می‌شود. از آنجا که قابلیت سفارشی‌سازی بالایی دارد و سطح صافی دارد، در این صنایع بسیار مورد توجه قرار می‌گیرد.
پیچ و مهره آچارخور
پیچ و مهره آچارخور ابزارهای مهمی هستند که در کارهای ساختمانی، تعمیرات و نجاری به کار می‌روند. آنها اجزای اساسی در اتصال و محکم کردن قطعات و مواد مختلف هستند. طراحی پیچ و مهره به‌گونه ای است که اجازه می‌دهد تا قطعات با هم تراکم شده و از هم جدا شوند.
آن ها در انواع مختلفی از جنس ها و اندازه ها ساخته می‌شوند تا به انواع مختلف کاربردها پاسخ دهند. به عنوان مثال، پیچ و مهره های آچارخور به صورت متقاطع و شش‌ضلعی طراحی شده اند تا بهترین میزان محکمیت را در اتصالات فراهم کنند.
جدول استانداردهای پیچ های میلیمتری دنده ریز
این استانداردها برای پیچ ها و مهره‌های استفاده شده در اتصالات مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند و به ویژه در صنایع ماشین‌سازی و ساختمانی اهمیت زیادی دارند. در زیر یک جدول از استانداردهای پیچ‌های میلیمتری دنده ریز را برای شما قرار داده ایم.
| گام دنده (میلی‌متر) | نوع مهره | قطر پیچ (میلی‌متر) |
| ۰٫۴ | M2 | 2 |
| ۰٫۴۵ | M2/5 | 5/2 |
| ۰٫۵ | M3 | 3 |
| ۰٫۷ | M4 | 4 |
| ۰٫۸ | M5 | 5 |
| ۱ | M6 | 6 |
| ۱٫۲۵ | M8 | 8 |
۱٫۵ |
M10 | 10 |
| ۱٫۷۵ | M12 | 12 |
جدول تبدیل استاندارد تولید پیچ و مهره
جدول تبدیل استانداردهای تولید پیچ و مهره به شرح زیر است.
| استاندارد اینچی | استاندارد متری (میلی‌متر) | سیستم اندازه‌گیری |
| – | 0.5 | M1 |
| – | 0.3 | M1.2 |
| – | 0.35 | M1.6 |
| – | 0.4 | M2 |
| – | 0.45 | M2.5 |
| – | 0.5 | M3 |
| – | 0.6 | M3.5 |
| – | 0.7 | M4 |
| – | 0.8 | M5 |
| – | 1 | M6 |
| – | 1.005 | M7 |
| – | 1.25 | M8 |
| – | 1.5 | M10 |
| – | 1.75 | M12 |
| ۳٫۱۳۷۵ | 3.175 | 1/8 |
| ۳٫۷۵ | 3.9525 | 5/32 |
| ۴٫۵ | 4.7625 | 3/16 |
| ۵٫۳۷۵ | 5.5625 | 7/32 |
| ۶٫۲5 | 63.75 | ¼ |
| ۷٫۸۷۵ | 7.925 | 5/16 |
| ۹٫۳۷۵ | 95.25 | 3/8 |
| ۱۱ | 11.25 | 7/16 |
| ۱۲٫۵ | 12.75 | 1/2 |
این جدول تبدیل استانداردهای متری و اینچی برای پیچ و مهره را نشان می‌دهد تا در انتخاب و استفاده از آنها در پروژه‌ها مورد استفاده قرار گیرد.
درجه یا کلاس در جداول مربوط به پیچ ها متریک به چه معناست؟
درجه یا کلاس در جداول مربوط به پیچ‌های متریک نشان‌دهنده‌ی دقت و دسته‌بندی است. این اعداد معمولاً به عنوان کدی برای نشان دادن مشخصه‌هایی همچون دقت ساخت و استاندارد بودن پیچ‌ها استفاده می‌شوند.
برای مثال، درجه یا کلاس می‌تواند به نرمال بودن یا دقت پیچ یا مهره اشاره داشته باشد و به کاربردهای مختلفی بر اساس استاندارد و نیازهای مختلف می‌پردازد.
در نتیجه
در کل، پیچ و مهره ها ابزارهای حیاتی در صنایع مختلف هستند که نقش اساسی در اتصال و محکم کردن قطعات دارند. استفاده از استانداردها و درجات مختلف آن ها به دقت و استفاده صحیح در پروژه های مختلف کمک می‌کند. برای انتخاب و استفاده مناسب از پیچ و مهره‌ها، نیاز به شناخت استانداردها و کلاس‌بندی‌های مرتبط داریم تا اتصالات سازگار و مطمئنی داشته باشیم.
